TBMM yaklaşık 2.5 ay sonra yeni yasama dönemine başlarken HÜDA PAR Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Zekeriya Yapıcıoğlu, Haberler.com'un Meclis bahçesinde gerçekleşen canlı yayınında ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'ye ilişkin sunduğu 20 maddelik plana yönelik eleştirilerini dile getirdi.

"BUNA ANLAŞMA DEMEK MÜMKÜN DEĞİL"

Planın tarafsız bir anlaşma niteliği taşımadığını ve birçok maddesinde "sinsi tuzaklar" bulunduğunu savunan Yapıcıoğlu, Trump ile Netanyahu'nun kamuoyuna açıklandığı metni değerlendirdi:

"Şimdi geçtiğimiz gün Trump'ın Netanyahu'yla yapmış olduğu basın toplantısında sarf ettiği cümleler ve kamuoyuna deklare ettikleri 20 maddelik bir metin vardı. Bunu anlaşma demek mümkün değil. Yani anlaşma dediğiniz iki taraf arasında olur. Peki bu anlaşılan taraf nedir? Şimdi orada bunun tarafları, bu metin iki tane tarafı var. Birisi ABD, birisi İsrail. Eğer Netanyahu kendisi bir metin kalemi alsaydı ancak bu kadarını kaleme alabilirdi."

Yapıcıoğlu, örnekler vererek Gazze planının maddelerini eleştirdi:

"Mesela birinci madde de diyor ki Gazze komşularına tehdit oluşturmayan radikalleşmenin ortadan aldırıldığı terörden aralanmış bir bölge olacaktır. Kim terörist? Yani kendi vatanlarını kendi topraklarını savunan İnsanları terörist olarak nitelendiriyorlar."

"'ZEYTİN AĞAÇLARINDAN TAVUKLARA KADAR 'HEPSİNİ YOK EDECEĞİZ' DİYORLAR"

Üçüncü maddenin özellikle altını çizen Yapıcıoğlu, "Başka bir, üçüncü madde mesela diyor ki İsrail ve Hamas bu maddeleri kabul ederse savaş derhal sona erecek. Peki kabul etmezse ne olacak? İsrail kabul etmezse canı sağ olsun, önemli değil diyecek. Ama Hamas kabul etmezse ne olacak? O zaman diyor ki biz sadece Hamas'ı değil. Hamas'ın tavuklarını da... Bırakın yani çoluk çocuğunu, oradaki insanı, Gazze'deki bütün bir halkı, iki milyonluk bir kitleyi. Oradaki canlı ne varsa, zeytin ağaçlarından tavuklara kadar 'Biz hepsini yok edeceğiz' diyorlar. Ya kabul edeceksin ya da... Böyle bir anlaşma olabilir mi? Mesela, diyor ki İsrail'in anlaşmayı kavmi önünde kabul edilmesinden sonra 48 saat içerisinde Hamas şunları, şunları, şunları yapacak. İsrail tek başına kabul ederse. Hamasın ne dediği çok önemli değil. Yani onun bir iradesi yok" ifadelerini kullandı.

Aynı şekilde, bölgeye tehdit oluşturanın kim olduğuna ilişkin değerlendirmesini şöyle sürdürdü: "Bölge savaşının önündeki en büyük engel İsrail terör devletidir ve yine dünya savaşına yönelik en büyük tehdit de bizatihi kedileridir."

İŞTE MADDE MADDE TRUMP'IN GAZZE PLANI:

1- Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmeden arındırılmış terörden uzak bir bölge olacaktır.

2- Gazze, yeterince acı çekmiş olan Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecektir.

3- Eğer her iki taraf da bu teklifi kabul ederse, savaş derhal sona erecektir. İsrail kuvvetleri, esir değişimine hazırlanmak için üzerinde anlaşılmış sınıra çekilecektir. Bu süre boyunca tüm askeri operasyonlar — hava ve topçu bombardımanları dahil — askıya alınacak ve cephe hatları, kademeli ve tam geri çekilme için gerekli şartlar karşılanana kadar dondurulmuş halde kalacaktır.

4- İsrail'in bu anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde tüm rehineler — hayatta olanlar ve ölüler — iade edilecektir.

5- Tüm rehineler serbest bırakıldığında, İsrail 250 müebbet hapis cezası almış mahkumu ve 7 Ekim 2023'ten sonra gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi — kadınlar ve çocuklar dahil — serbest bırakacaktır. Hayatta olmayan her İsrailli rehinenin kalıntıları için, İsrail 15 ölü Gazzelinin kalıntılarını teslim edecektir.

6- Tüm rehineler iade edildikten sonra, barışçıl bir şekilde birlikte yaşamaya söz veren ve silahlarını bırakmayı kabul eden Hamas üyelerine af tanınacaktır. Gazze'den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine ise güvenli geçiş sağlanacaktır.

7- Bu anlaşmanın kabul edilmesiyle birlikte, tam kapsamlı insani yardım derhal Gazze Şeridi'ne gönderilecektir. Asgari olarak, günlük yardımlar 19 Ocak 2025'teki anlaşmada belirtilen insani yardımlarla uyumlu olacaktır. Buna altyapının (su, elektrik, kanalizasyon) rehabilitasyonu, hastane ve fırınların yeniden inşası, molozların temizlenmesi için gerekli ekipmanların girişine izin verilmesi de dahildir.

8- Gazze'ye insani yardımın girişi ve dağıtımı, Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları ile Kızılhaç üzerinden, diğer uluslararası kurumlar da işbirliği yaparak, tarafların müdahalesi olmadan devam edecektir. Refah sınır kapısının her iki yönde açılması da 19 Ocak 2025 anlaşmasında uygulanan aynı mekanizmaya tabi olacaktır.

9- Gazze, geçici teknokratik ve siyasi açıdan tarafsız bir Filistin komitesi tarafından yönetilecektir. Bu komite, Gazze halkı için günlük kamu hizmetlerini ve belediye işlerini yürütmekten sorumlu olacaktır. Komite, nitelikli Filistinlilerden ve uluslararası uzmanlardan oluşacak ve yeni bir uluslararası geçiş kurulu tarafından gözetim altında olacaktır. Bu kurulun adı "Barış Konseyi" olacak ve Başkan Donald J. Trump başkanlığında toplanacaktır. Konseyde ayrıca eski İngiltere Başbakanı Tony Blair gibi isimlerin yanı sıra, açıklanacak diğer devlet başkanları yer alacaktır. Bu kurul, Trump'ın 2020'de açıkladığı barış planı ve Suudi-Fransız önerisi de dahil olmak üzere çeşitli öneriler üzerine Gazze'nin yeniden inşası için fonları yönetecek ve Filistin Yönetimi'nin fon programlarıyla uyumlu hale getirecektir. Bu kurul, uluslararası standartlara uygun bağımsız ve etkili bir yönetim yaratmak için çalışacaktır. Bu yönetim, Gazze halkına hizmet eden ve Filistinliler ile İsraillilerin barış içinde yaşamasını mümkün kılacak güvenilir bir idare oluşturmayı amaçlamaktadır.

10. Gazze'yi yeniden inşa etmek ve canlandırmak için Trump'ın ekonomik kalkınma planı, Orta Doğu'daki bazı gelişmiş modern mucize şehirlerin inşasına yardımcı olan uzmanlardan oluşan bir heyet tarafından oluşturulacaktır. Çok sayıda düşünülmüş yatırım önerisi ve heyecan verici kalkınma fikirleri iyi niyetli uluslararası gruplar tarafından hazırlanmış olup, bu fikirler güvenlik ve yönetişim çerçevelerini sentezlemek ve bu yatırımların iş, fırsat ve gelecek için umut yaratacak şekilde kolaylaştırılmasını sağlamak amacıyla değerlendirilecektir.

11. Özel bir ekonomik bölge kurulacak, tercih edilen gümrük tarifeleri ve erişim oranları katılımcı ülkelerle müzakere edilecektir.

12. Hiç kimse Gazze'yi terk etmeye zorlanmayacak ve ayrılmak isteyenlerin bunu özgürce yapmalarına ve geri dönmelerine izin verilecektir. İnsanların kalmasını teşvik edeceğiz ve onlara daha iyi bir Gazze inşa etme fırsatı sunacağız.

13. Hamas ve diğer gruplar, doğrudan veya dolaylı olarak, hiçbir şekilde Gazze'nin yönetiminde rol almamayı kabul eder. Tüm askeri, terör ve saldırı altyapıları, tüneller ve silah üretim tesisleri dahil olmak üzere, yok edilecek ve yeniden inşa edilmeyecektir. Bağımsız denetçilerin gözetiminde Gazze'nin askerden arındırılması süreci olacaktır. Bu, silahların kalıcı olarak kullanılamaz hale getirilmesini ve uluslararası finanse edilen bir geri alım ve yeniden entegrasyon programı ile desteklenecek onaylı bir tasfiye sürecini içerecektir; bu program bağımsız denetçiler tarafından doğrulanacaktır. Yeni Gazze tamamen müreffeh bir ekonomi inşa etmeye ve komşularıyla barışçıl bir şekilde bir arada yaşamaya bağlı olacaktır.

14. Bölgesel ortaklar, Hamas ve diğer grupların yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Yeni Gazze'nin komşularına veya kendi halkına tehdit oluşturmamasını garanti altına alacaktır.

15. Amerika Birleşik Devletleri, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) geliştirmek için çalışacaktır; bu güç derhal Gazze'ye konuşlandırılacaktır. ISF, Gazze'deki onaylı Filistin polis güçlerini eğitecek ve destek sağlayacak, ayrıca bu alanda geniş deneyime sahip Ürdün ve Mısır ile istişare edecektir. Bu güç uzun vadeli bir iç güvenlik çözümüne geçiş süreci olacaktır. ISF, İsrail ve Mısır ile birlikte sınır bölgelerinde güvenliği sağlamak için çalışacak ve yeni eğitilmiş Filistin polis güçleriyle birlikte hareket edecektir. Mal akışını yeniden başlatmak ve güvence altına almak için sınırların girişini önlemek kritik öneme sahiptir. Bir silahsızlandırma mekanizması ISF tarafından uygulanacak ve doğrulanacaktır.

16. İsrail Gazze'yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecektir. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), silahsızlandırmaya bağlı standartlar, kilometre taşları ve zaman çizelgelerine göre geri çekilecektir; bu plan, IDF, ISF, garantörler ve Amerika Birleşik Devletleri arasında üzerinde anlaşmaya varılacaktır. Amaç, Gazze'nin artık İsrail, Mısır veya vatandaşlarına tehdit oluşturmamasıdır. Pratikte, IDF, işgal ettiği Gazze topraklarını kademeli olarak ISF'ye devredecek; ISF ile yapacakları bir anlaşmaya göre bu alanlarda geçici otorite kuracaklar ve sonunda tamamen Gazze'den çekileceklerdir. Ancak, yeniden ortaya çıkabilecek herhangi bir terör tehdidine karşı güvenliğini sağlamak için Gazze uygun şekilde güvence altına alınana kadar bir çevre güvenliği varlığı sürdürülecektir.

17. Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdakiler, ölçeklendirilmiş yardım operasyonları da dahil olmak üzere, IDF'den ISF'ye devredilen silah-sız alanlarda ilerleyecektir.

18. Bir dinler arası diyalog süreci, hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşama değerleri temelinde kurulacak; Filistinliler ve İsraillilerin zihinlerini ve anlatılarını değiştirmeye çalışılacak ve barıştan elde edilebilecek faydalar vurgulanacaktır.

19. Gazze'nin yeniden kalkınması ve yönetimi ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programı sadakatle uygulandıkça, nihayetinde Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı ve devlet kurma yönünde inandırıcı bir yol için koşullar hazır olabilir; bu, Filistin halkının arzusu olarak kabul edilmektedir.

20. Amerika Birleşik Devletleri, İsrail ve Filistinliler arasında, barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşam için siyasi bir ufuk konusunda bir diyalog başlatacaktır.