İran ve İsrail arasında ateşkes sağlanırken, Tahran, ABD'nin nükleer tesislere saldırısının ardından "Hürmüz Boğazı" kozunu devreye sürdü. İran, dünya petrol ticareti için büyük öneme sahip Hürmüz Boğazı'nı kapatacağını duyururken, nihai karar henüz alınmadı.
HÜRMÜZ KAPATILIRSA TÜRKİYE'NİN SENARYOSU NE OLACAK?
İran'ın Hürmüz'ü sadece kapatmakla tehdit etmesi dahi petrol fiyatlarını etkilerken, olası kapatma durumunda Türkiye'nin ne yapacağı merak konusu oldu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, CNN Türk canlı yayınında bu soruya yanıt verdi.
URALOĞLU: TÜRKİYE'NİN ELBETTE ETKİLENMESİ SÖZ KONUSU
Türkiye'nin alternatif planlarının olduğunu belirten Uraloğlu şunları söyledi: "Kapatılma söylemi bile dünyadaki petrol piyasalarında yüzde 15'e kadar bir fiyat dalgalanmasına sebebiyet verdi. Petrolün yüzde 30 civarı, Hürmüz Boğazından sağlanıyor. Dolayısıyla Türkiye'nin de elbette etkilenmesi söz konusu. Ancak bu süreçte biz enerji bakanımızla da gerekli görüşmeleri yaptık. Türkiye'nin alternatifleri var. Irak'tan var, Azerbaycan'dan var, Rusya'dan var baktığımızda ve Türkiye'nin bir depolama kapasitesi var.
"ALTERNATİF KANALLARIMIZ VAR"
Bunları dikkate aldığımızda böyle kısa vadede ya da bu kadar bir süreçte ciddi bir şekilde etkilenmediğimizi söyleyebilirim. Ama peki kapatılsaydı ne olurdu? Ciddi aksamalara sebebiyet verir ama bizim alternatif kanallarımız var. Belki birazcık zorlar ama ihtiyaçlarımızı giderebiliriz. Tam da bu noktada bizim yapmayı planladığımız bir kalkınma yolu koridoru projesi var.
KALKINMA YOLU KORİDORU PROJESİ'NİN ÖNEMİNE DİKKAT ÇEKTİ
Hürmüz Boğazı kapanırsa bu petrol ve doğal gaz sevkiyatı durmuş olur. Peki o civarda Basra Körfezi'nde üretilen şeylerde petrol ve doğal gaz da orada kalmış olur. Kalkınma Yolu Koridoru hayata geçtiği zaman yani Basra'dan Irak'ın Fav Limanı'ndan başlayıp ülkemize Ova Köy'e kadar gelecek olan 1200 km'lik demir yolu kara yolu ve enerji nakil hatları yolu olacak. Mesela bugün bitmiş olsaydı bu proje, piyasalar yüzde 15'lik bir fiyat artışıyla tepki vermezdi. Bu kadar basit."
HÜRMÜZ BOĞAZI'NIN STRATEJİK ÖNEMİ
Basra Körfezi'nin ağzında yer alan dar su yolu Hürmüz Boğazı, Orta Doğu'daki petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretiminin Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına taşınmasını sağlıyor. Deniz yoluyla taşınan ham petrolün yaklaşık 3'te 1'inin ulaştırılması için kullanılan bu stratejik geçit, başta Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere Orta Doğu'daki üreticilerin ham petrol ve kondensat sevkiyatında kritik bir rol üstleniyor. Hürmüz Boğazı'ndaki petrol ticareti, dünyadaki toplam petrol tüketiminin de beşte birini karşılıyor.
Hürmüz Boğazı'ndan geçen günlük yaklaşık 20 milyon varil petrol ve petrol ürününün büyük kısmı Çin başta olmak üzere Asya piyasalarına ulaşıyor. İran'ın petrol ihracatının büyük bir kısmı, Hürmüz Boğazı üzerinden Çin'e sevk ediliyor. Benzer şekilde Irak petrolünün yüzde 85'i de Hürmüz Boğazı'ndan geçiyor.
Hürmüz Boğazı'ndan taşınan toplam petrolün yüzde 35'ini Suudi Arabistan, yüzde 20'sini Birleşik Arap Emirlikleri ve yüzde 17'sini Irak'ın ihracatı oluşturuyor. Ayrıca, küresel doğal gaz ticaretinin yüzde 20'si de bu boğazdan geçiyor. Katar'ın Hürmüz Boğazı'ndaki LNG ihracatının yüzde 87'si Asya'ya, yüzde 13'ü Avrupa ülkelerine gönderiliyor.